تولید سویای تراریخت با استفاده از ریزنمونه نیمه بذر

سویا (glycine max) یکی از مهم ترین محصولات کشاورزی و منبعی غنی جهت تولید روغن و پروتئین در جهان است و تلاش های فراوانی برای بهبود ژنتیکی آن با استفاده از روش های زادآوری سنتی و مهندسی ژنتیک انجام شده است. اما اصلاح سویا با روش سنتی با توجه به خودلقاح بودن این گیاه و تنوع ژنتیکی کم واریته های آن، مشکل آفرین است و استفاده از روش های نوین مهندسی ژنتیک جهت انتقال ژن به سویا به یک سیستم کارا برای تولید لاین های تراریخت پایا احتیاج دارد. در پژوهش حاضر، نتایج حاصل از نخستین تلاش برای تولید سویای تراریخت با استفاده از ریزنمونه نیمه بذر، با واسطه آگروباکتریوم در کشور گزارش می گردد. به این منظور، دانه های سویا از ارقام dpx و گرگان 3 پس از استریل سطحی و یک شب آب نوشی برش خورده، ریزنمونه های نیمه بذر آماده گردید. در ادامه، ریزنمونه ها با سوسپانسیون agrobacterium tumefaciens سویه lba4404 حاوی پلاسمید pbi121 تلقیح گردیدند. گیاهان باززایی شده ای که روی محیط انتخابی حاوی کانامایسین به رنگ سبز باقی مانده بودند جهت تأیید حضور ژن انتخاب شد. واکنش pcr، تعیین توالی و آزمون gus سنجی انتقال، حضور و بیان موفق این ژن را در گیاهان باززایی شده هر دو رقم نشان داد. رقم dpx عملکرد بهتری در مقایسه با رقم گرگان 3 از نظر درصد تراریزش دارا بود. مزیت اصلی استفاده از ریزنمونه نیمه بذر جهت انتقال ژن به سویا، سادگی و کارآیی بالای آن است و می تواند در آینده جهت انتقال ژن های مفید به کار گرفته شود.